ویدیو
دلیل نامه | سرویس Xbox Game Pass روی پلی‌استیشن: معامله‌ای برد-برد یا باخت-باخت؟
شاید بارها با خودمان فکر کرده‌ایم همان‌طور که سرویس ایکس باکس گیم پس (Xbox Game Pass) برای رایانه‌های شخصی هم عرضه شد، روزی برای کنسول‌های قدرتمند رقیب، یعنی پلی‌استیشن ۴ یا حتی پلی‌استیشن ۵ هم عرضه شود. با این حساب، آیا واقعاً چنین کاری رخ می‌دهد؟ برای پاسخ به این پرسش بزرگ، دلیل نامه پیش‌رویتان را از وب سایت کاروتک مطالعه کنید.
سرویس ایکس باکس گیم پس (Xbox Game Pass) چیست؟ خب قبلاً به‌طور مفصل راجع‌به آن در وب سایت کاروتک صحبت کرده بودیم و اگر آن مقاله را از دست داده‌اید، می‌توانید همین حالا از طریق این لینک به مطالعه‌اش بپردازید. این سرویس محبوب گیمینگ مایکروسافت الماسی درخشان است که می‌تواند چشمان هر بیننده‌ای را ذوب کند.
به عنوان بازیکنی که برای سال‌ها از کنسول پلی‌استیشن استفاده کرده‌ام و با محصولاتی که استودیوی‌های درجه یک کمپانی سونی (Sony) مثل گوریلا گیمز (Guerilla Games)، ناتی داگ (Naughty Dog)، سانتامونیکا (Santa Monica) و غیره برایم ساخته بوده‌اند، زندگی را سپری کردم؛ شاید یکی از بزرگ‌ترین حسرت‌های زندگی‌ام مربوط به عدم استفاده از سرویس رقیب باشد که روزبه‌روز پیشرفت می‌کند و مخاطبان بیشتری را به سمت خودش می‌کشاند.
من هم می‌توانستم یکی از این مخاطبان باشم، اما هرجور که حساب می‌کنم نمی‌توانم با کنسولی مثل ایکس باکس (Xbox) ارتباط برقرار کنم. شاید شما هم مثل من بارها با خودتان فکر کرده‌اید که چطور می‌شد اگر سرویس ایکس باکس گیم پس، مثل سرویس EA Play کمپانی الکترونیک آرتز (Electronic Arts) برای کنسول‌های پلی‌استیشن در دسترس قرار می‌گرفت. در این بین کاربران رایانه‌های شخصی سود خوبی به دست آورده‌اند، چراکه آن‌ها هم سرویس PlayStation Now را در اختیار دارند و هم Xbox Game Pass را؛ البته نمی‌خواهم به سرویس اختصاصی دیگری مثل PC Game Pass اشاره کنم که به‌تازگی آغاز به کار کرده، اما بگذارید دایره تمرکزمان روی ایکس باکس گیم پس باشد.
شاید خواسته من شدنی باشد و شاید هم نشدنی، اما هیچ چیز در این جهان خاکی غیرممکن نیست. چند وقت پیش تریلری از بازی MLB The Show 22 تماشا کردم که از کانال یوتیوب ایکس باکس پخش می‌شد. در ابتدای تریلر مثل روال معمول لوگوی ایکس باکس به همراه سرویس ایکس باکس گیم پس به نمایش درآمد، اما در ادامه لوگوی PlayStation Studios توجه‌ام را به این موضوع جلب کرد که این همکاری، می‌تواند جرقه‌ای برای موارد عالی‌تر در آینده باشد.
طبیعتاً من توقع ندارم که هر دو کمپانی سونی و مایکروسافت در آینده یک کنسول مشترک ساخته و به جنگ رایانه‌های شخصی، نینتندوی جدید یا پلتفرم‌های احتمالی اپل و گوگل و استیم بروند. این همکاری بزرگ برای صنعت بازی‌های ویدویی بد است، اما آمدن ایکس باکس گیم پس روی کنسول پلی‌استیشن اصلاً بد نیست. به همین علت، با خودم فکر کردم که اگر قرار باشد روزی این سرویس محبوب مایکروسافت، راه خودش را به سمت کنسول رقیب پیدا کند، چه اتفاقی رخ خواهد داد؟
معامله‌ای برد-برد یا باخت-باخت در انتظار کاربران و سران هر دو کمپانی خواهد بود؟ با توجه به اینکه قابلیت تجربه بازی‌های انحصاری از ما کاربران پلی‌استیشن گرفته می‌شود، اما راهکار خوبی برای به‌دست آوردن مخاطب بیشتر از سوی کمپانی مایکروسافت نیست؟ اینجا بود که همه جوانب را سنجیدم و در نهایت منجر به نگارش این مقاله شد که از منابع معتبر در جهت تکمیل ایده‌هایم استفاده کنم. در ادامه قطعاً به شرح و توضیح این سؤالات می‌پردازم و در نهایت با استدلال‌های برد-برد و باخت-باخت به پاسخ سؤالمان قطعاً می‌رسیم.
با توجه به این موضوع که برنامه مایکروسافت بعد از خرید ۷۰ میلیارد دلاری شرکت اکتیویژن بلیزارد (Actvision Blizzard) بسیار گسترده‌تر شده و هیچ شخصی نمی‌تواند قدم بعدی این کمپانی غول سرگرمی را ارزیابی و پیش‌بینی کند، بسیاری از مردم در حال ارائه تئوری‌هایی (حتی غیرقابل تصور) هستند که می‌تواند یکی از آن‌ها به عنوان هدف بعدی مایکروسافت مشخص شود.
یکی از برنامه‌های بزرگ این کمپانی مربوط به عامه مردم می‌شود، چراکه با توجه به اضهارنظرهای اخیر مدیران بخش سرگرمی مایکروسافت، آن‌ها به دنبال این هستند که مردم در مکان‌های بیشتری به تجربه بازی‌های ویدیویی بپردازند. مهم نیست که کجا باشیم، بلکه مهم این است که در هر لحظه و شرایطی بتوانیم به تجربه هر عنوانی که دوست داریم، بپردازیم.
بنابراین در این قسمت، فناوری‌های بزرگ کمپانی یاد شده یکی پس از دیگری خودشان را نشان می‌دهند. سرویس ایکس باکس گیم پس، سرویس ایکس باکس کلاد گیمینگ ( Xbox Cloud Gaming)، رایانه‌های شخصی، لپ‌تاپ‌ها، تبلت‌ها، تلفن‌های همراه و سایر موارد از اهداف بلندمدت و رویایی مایکروسافت است و آن‌ها می‌خواهند که همه کاربران در این پلتفرم‌ها و سرویس‌ها همیشه آنلاین بوده، به بازی کردن بپردازند و از فضای ایجاد شده خارج نشوند.
ایده محشر و بلندپروازانه‌ای است، اما آیا این موضوع به آن معنی خواهد بود که پلی‌استیشن هم یکی از مقاصد بعدی مایکروسافت است؟ این استدلال از سوی آقای جف گراب (Jeff Grubb)، مسئول خبرگزاری GameBeast و یکی از اینسایدرهای اطلاعاتی معروف در حوزه بازی‌های ویدیویی، مطرح شد که با استفاده از حرکات روبه جلوی مایکروسافت قابل شرح است. گراب در این خصوص می‌گوید:
وحشیانه به نظر می‌رسد، اما آیا این حرکت قابل قبول است؟ البته که موضوع مورد بحث برای اولین بار نیست که مطرح می‌شود، اما هنوز خیلی خیلی سخت است که بخواهیم راجع‌به آن فکر کنیم. من می‌توانم استدلالی را برای هر دو طرف ببینم، ولی [در عین حال] می‌توانم از چالش‌هایی که علیه آن‌ها وجود دارند را هم مطالبی را استخراج کنم. »
و اما سناریو برد-برد چیست؟
بیایید باهم بررسی کنیم که در صورت وقوع این اتفاق، چه موارد مثبتی برای هر دو کمپانی سونی و مایکروسافت رخ خواهد داد:
مایکروسافت: عرضه سرویس ایکس باکس گیم پس روی کنسول‌های پلی‌استیشن حداقل ۱۰۰ میلیون مخاطب را جذب این سرویس عظیم مایکروسافت می‌کند و به طرز چشمگیری دسترسی به سرویس و عناوین متعلق به این کمپانی را افزایش می‌دهد. با این کار عملاً هیچ سرویس گیمینگ دیگری توان رقابت با آن‌ها را نخواهد داشت و حوزه استحفاظی مایکروسافت برای همیشه بدون رقیب می‌ماند. شاید بزرگ‌ترین بدی آن برای کاربران برند پلی‌استینشن، عدم استفاده از بازی‌های انحصاری ایکس باکس باشد؛ اما همه که برای تجربه عناوین انحصاری اقدام به تهیه اشتراک ایکس باکس گیم پس نمی‌کنند، درست است؟
سونی: در اینجا سونی احتمالاً به دلیل معامله سخاوتمندانه‌ای که با مایکروسافت داشته، بخشی از درآمدهای به دست آمده این سرویس روی برند پلی‌استیشن را از آن خود می‌کند. با احتساب تجربه بازی‌های انحصاری قدیمی ایکس باکس روی پلی‌استیشن، حالا این برند تبدیل به «بهترین» مکان برای سرویس گیم پس خواهد شد و همه بازیکنان علاوه بر به دست آوردن بازی‌های انحصاری مایکروسافت، می‌توانند از عناوین انحصاری پلی‌استیشن هم روی یک کنسول استفاده کنند.
اما متأسفانه نباید انقدر خوشبین باشیم، چراکه قطعاً راه دیگری هم وجود دارد که ما آن را باخت-باخت می‌دانیم:
مایکروسافت: با عرضه سرویس ایکس باکس گیم پس روی پلتفرم پلی‌استیشن، دیگر هیچ توجیهی برای خرید کنسول‌های ایکس باکس باقی نمی‌ماند و عملاً آن‌ها نابود خواهند شد که برای بیزینس کنونی مایکروسافت کاملاً وحشتناک است. اینطور به قضیه نگاه کنید که اخیراً کمپانی مایکروسافت با پرداخت بیش از۸۰ میلیارد دلار مبلغ هنگفت صاحب دو استودیوی بازی‌سازی غول با نام‌های اکتیویژن بلیزارد و بتسدا (Bethesda) شده که کاربران برای تجربه برخی از بازی‌های انحصاری مجبور به تهیه کنسول ایکس باکس شوند؛ اما کنسول پلی‌استیشنی که از هیچ لحاظ، جز سرویس بازی، کمبود ندارد، به یکباره میزبان ایکس باکس گیم پس شده و حالا ۸۰ میلیارد سرمایه به باد فنا رفته است.
با توجه به این موضوع که از این پس تمام بازی‌های دو شرکت بازی‌سازی مذکور از روز اول انتشار در سرویس گیم پس قرار می‌گیرند، پس بدیهی است که منِ مخاطب پلی‌استیشن اصلاً سراغ تهیه کنسول ایکس باکس نمی‌روم و با پلی‌استیشن به تجربه بازی‌های اکتیویژن و بتسدا می‌پردازم (حتی به قیمت عوض شدن دکمه‌های بازی روی صفحه‌نمایشگر. به این معنی که مثلاً صفحه به من می‌گوید که دکمه B را بزنم، اما من با دایره این دستور را اجرا می‌کنم).
سونی: قبول کردن میزبانی از سرویس ایکس باکس گیم پس روی پلی‌استیشن برای اکوسیستم این برند به نوعی تحقیر محسوب می‌شود. جدای این مورد هم به کلی بخش درآمدزایی سونی بابت فروش اشتراک سرویس‌های خودش مثل پلی‌استیشن پلاس (PlayStation Plus) و پلی‌استیشن نَو (PlayStation Now) دچار اختلال شده و دیگر کسی مجبور به تهیه آن‌ها برای دریافت بازی‌های رایگان ماهیانه، که از نظر مصرف‌کنندگان اصلاً ارزشی ندارد، نمی‌شود.
حتی می‌توانیم به این موضوع اشاره کنیم که پروژه اسپارتاکوس (Project Spartacus) که سرویس جدید سونی برای برند پلی‌استیشن محسوب شده و می‌خواهد رقیب جدی ایکس باکس گیم پس باشد، با آمدن این مهمان ناخوانده، اما محبوب کاملاً نابود خواهد شد. شاید سونی بابت هزینه‌های ساخت و نگه‌داری سرویس‌هایی چون پلی‌استیشن نَو، پلی‌استیشن پلاس یا حتی اسپارتاکوس مبلغ ۸۰ میلیارد دلار را خرج نکرده باشد؛ اما باید بدانید که شاهرگ اصلی درآمدزایی این کمپانی ژاپنی در حال حاضر برند پلی‌استیشن و سرویس‌های فعال روی آن است، چراکه سونی در بحث لوازم خانگی و تلفن‌های همراه دیگر معتبر نیست و درآمد قابل توجه‌ای هم به دست نمی‌آورد.
سوای این موارد نیز، باید عرضه بازی‌های مولتی پلتفرمی که برای پلی‌استیشن هم عرضه می‌شوند را در نظر گرفت. خیلی از این بازی‌ها بعد از مدتی روی سرویس ایکس باکس گیم پس ظاهر خواهند شد و بازیکنان دیگر از فروشگاه مجازی پلی‌استیشن تحت عنوان PlayStation Store بازی‌ای را خریداری نخواهند کرد. حق‌الزحمه سونی در این وسط کاملاً خرد خواهد شد و معمالات به صورت پیچیده‌ای به هم گره می‌خورند.
با بررسی هر دو بخش برد-برد و باخت-باخت، حالا باید ببینیم که نظر سران دو کمپانی چیست؟ هرچیزی که باشد فعلاً این همکاری محقق نخواهد شد. حتما می‌پرسید چرا؟ خب خیلی واضح است. ابتدا ما باید صبر کنیم تا پروژه اسپارتاکوس سونی عرضه شود و میزان استقبال مخاطبان از آن را بسنجیم. ممکن است این سرویس تازه‌کار مثل قابلیت PlayStation Plus Collection در ظرف کمتر از ۳ ماه با کله سقوط کرده و سونی در این زمینه چیزی برای ارائه نداشته باشد. آن وقت می‌توانیم بوی حضور سرویس گیم پس را روی کنسول‌های پلی‌استیشن ۴ و پلی‌استیشن ۵ استشمام کنیم.
به هر حال هنوز اطلاعات دقیقی از سرویس پروژه اسپارتاکوس در دست نداریم، اما بگذارید نگاهی بیاندازیم به صحبت‌های آقای جف گراب در خصوص این پروژه عظیم و جدید پلی‌استیشن که از قضا می‌تواند واقعاً یک رقیب خوب و عالی برای ایکس باکس گیم پس باشد.
اول از همه ایشان ادعا می‌کند که سرویس یاد شده برای راه‌اندازی و در دسترس قرار گرفتن برای بهار سال ۲۰۲۲ برنامه‌ریزی شده بود که احتمالاً تاریخ عرضه آن عقب نیافتاده است. در ادامه ایشان اطلاعاتی در خصوص طبقه‌بندی اشتراک‌های سرویس اسپارتاکوس به اشتراک گذاشت که البته این اطلاعات در زمان نگارش مقاله تأیید یا تکذیب نشده‌اند، اما با توجه به اطلاعاتی که تاکنون آقای گراب در صنعت بازی‌های ویدیوی به اشتراک گذاشته و اغلب درست از آب درآمده‌اند، می‌تواتیم به چنین اطلاعاتی اکتفا کنیم. در ادامه کل صحبت‌های آقای گراب در خصوص طبقه‌بندی اسپارتاکوس را مطالعه خواهید کرد:
احتمالاً در حال نزدیک شدن به راه‌اندازی واقعی [این سرویس] هستیم. [باز هم] احتمالاً چیزی تا پایان این ماه اتفاق می‌افتد و من فکر نمی‌کنم که لزوماً [این اتفاق] به معنای معرفی عمومی باشد، من فکر می‌کنم که از نظر نقطه عطف، در جایی که باید باشیم، هستیم.
در حال حاضر [طبقه‌بندی اسپارتاکوس] با نام‌های Essential (پایه)، Extra (اضافه) و Premium (پریمیوم) صدا می‌شوند. قیمت می‌تواند دوباره یک عنوان بازدارنده باشد، اما قیمت‌گذاری ۱۰ دلاری برای «پایه»، ۱۳ دلاری برای «اضافه» و ۱۶ دلاری برای «پریمیوم» در ماه خواهد بود. سطح پایه همان PS Plus با بازی‌های ماهیانه است، همان‌طور که امروزه می‌دانید این سیستم چگونه کار می‌کند.
برای سطح «اضافه» شما به یک «کاتالوگ از بازی‌های قابل دانلود» در PS Now دسترسی پیدا می‌کنید که [آن بازی‌ها] قابل دانلود باشد و به نظر می‌رسد [این قابلیت] در چنین سطحی می‌ماند. ۲۵۰ تا ۳۰۰ بازی یا یک همچین چیزی. شما به بخش استریم سرویس ابری دسترسی پیدا نمی‌کنید، اما ۳۰۰ بازی [قابل دانلود] دریافت خواهید کرد.
برای سطح [پریمیوم] ۱۶ دلار در ماه … آیا بازی‌های کاملی را دریافت می‌کنید؟ نه واقعاً … [این سطح] مثل EA Play است. نسخه آزمایشی کامل از بازی‌ها دریافت می‌کنید. نمی‌دانم این قابلیت [نسخه آزمایشی] برای همه بازی‌ها اجراء می‌شود یا نه، اما [فعلاً] اینگونه به نظر می‌رسد. شما همچنین [یک] لیست از بازی‌های کلاسیک و استریم ابری دریافت می‌کنید که هیچ یک از سطوح دیگر از قابلیت استریم ابری بهره‌مند نیستند. من نمی‌دانم بازی‌های کلاسیک به چه معنا است، اما می‌دانم که بخش عمده‌ای از این سطح برتر [پریمیوم] است. بنابراین، نسخه آزمایشی بازی‌ها، عناوین کلاسیک و استریم ابری در این سطح برتر قرار دارند.
خب تمام صحبت‌های آقای گراب را مطالعه کرده‌اید، اما باید بالاخره به جمع‌بندی برسیم مگر نه؟ احساس عمیق من این است که آمدن سرویس ایکس باکس گیم پس روی کنسول‌های پلی‌استیشن بیشتر به نفع کمپانی سونی خواهد بود تا مایکروسافت و من فکر می‌کنم با وجود تمام صحبت‌های مایکروسافت در مورد عرضه و استفاده گیم پس، عناوین و مزایای آن در همه جا، آن‌ها هنوز هم ممکن است برای چنین سرویسی خط و نشان بکشند.
هیچکس نمیداند، اما شاید قبلاً سران مایکروسافت چنین پیشنهادی را به کمپانی سونی داده بوده‌اند، اما با توجه به مواردی که در مقاله اشاره کرده‌ام، احتمالاً آن‌ها چنین پیشنهاد سخاوتمندانه‌ای را رد کرده‌اند. چیزی که الان برای فکر کردن وجود دارد، این است که ارائه پیشنهاد در خصوص راه‌اندازی سرویس ایکس باکس گیم پس روی پلتفرم‌های پلی‌استیشن، خیلی نامرتب به نظر می‌رسد. از طرفی هم با توجه به برنامه‌های نامنظم کمپانی سونی برای رقابت با مایکروسافت در جهت ساخت یک سرویس گیمینگ، من بعید می‌دانم که حالا حالاها بتوانیم رقیبی را برای ایکس باکس گیم پس در صنعت بازی‌های ویدیویی مشاهده کنیم.
سؤالی که در ابتدای مقاله مطرح کردم، سؤالی بسیار بزرگ و عمیق بود که جواب دادن به آن به صورت تخصصی، وقت و انرژی زیادی را می‌گیرد؛ اما با این حال به نظر می‌رسد که فعلاً چنین چیزی امکان‌پذیر نیست و به این زودی‌ها سرویس ایکس باکس گیم پس را نه‌تنها روی پلی‌استیشن، بلکه روی کنسولی مثل نینتندو سوئیچ هم مشاهده نخواهیم کرد، چون فناوری آن‌ها بسیار بزرگ‌تر از آنچیزی خواهد بود که کمپانی مادرشان بخواهند دو دستی تمام مخاطبان خودشان را تقدیم کمپانی مایکروسافت کرده و از این بابت ضربه بزرگی بخورند.
نظر شما در خصوص این دلیل نامه چیست؟ آیا با نظرات ارائه شده در این مقاله موافق هستید؟ به عنوان طرفدار کنسول ایکس باکس، دوست دارید سرویس محبوب کمپانی موردعلاقه‌تان به جمع خانواده پلی‌استیشن بپیوندد؟ به عنوان طرفدار برند پلی‌استیشن، آیا بعد از اضافه شدن چنین سرویسی به کنسول محبوبتان، از سایر خدمات سونی مثل PlayStation Plus و PlayStation Now استفاده می‌کنید؟ فکر می‌کنید در صورت عرضه شدن این سرویس روی کنسول‌های پلی‌استیشن، کاربران پلتفرم سونی با چه محدودیت‌هایی، مثل عدم تجربه بازی‌های انحصاری ایکس باکس یا عدم قابلیت تجربه بازی‌های بتسدا، روبه‌رو خواهند شد؟ نظرات خود را پیرامون این موضوع با ما به اشتراک بگذارید.
