فلش‌بک: بررسی بازی Tetris Effect

کدامتان تتریس را به خاطر دارید؟ بازی که به نام‌های زیادی در طول تاریخ یاد شده است و در ایران با نام‌های تتریس، خانه سازی، آجرشکن و … که در کنسول‌های مختلف همگان تجربه کردند و مثال محبوب‌تر همان کنسول‌‌ دستی‌های دوست داشتنی قدیمی بودند که اعتیاد آن گریبان گیر کوچک و بزرگ شده بود و هر کسی که از راه می‌رسید در حال بازی کردن تتریس بود. این بازی به اندازه‌ای بزرگ بود که تا به همین امروز موفق‌ترین بازی ویدیویی از لحاظ تعداد فروش و کاربر است و هرگز کسی فکرش را نمی‌کرد که چنین ایده ساده‌ای بتواند به این اندازه طرفدار جذب کند و بزرگ‌ شود.

حال این بار آقای خوش خنده یعنی «تتسویا میزوگوچی» بعد از ۱۱ سال غیبت با یک بازی جذاب و آشنا به نام Tetris Effect  بازگشته است که طراحی بازی و طرح کلی مال اوست. بازی که برای PSVR منتشر و نامزد بهترین بازی VR سال ۲۰۱۸ شده است. کمی جلوتر این بازی برای کامپیوترهای شخصی منتشر شد و حالا برای کنسول‌های نسل نهمی هم تایید شده است و در این مقاله می‌خواهیم به بررسی کوتاهی از این بازی بپردازیم؛ بازی که در لیست بازی‌های ویدیویی پیشنهادی کاروتک قرار دارد.

اعتیادآور و قرمزی چشم

با توجه به اینکه قرار است بعد از تجربه بازی دچار تکرر لرزش دست و سوزش چشم شوید، توصیه می‌کنم که اگر چشمان ضعیفی دارید زیاد جذب بازی نشوید! بازی واقعا اعتیادآور است و ممکن است ساعت‌ها پای آن بنشینید و خسته نشوید. این در حالیست که من اکثرا قسمت سه بعدی بازی را تجربه کردم و زیاد به واقعیت مجازی آن نپرداختم اما با این حال می‌توانم بگویم که بازی از کیفیت بسیار بالایی برخوردار است. به خاطر پیاده‌سازی چالش‌های فوق‌جذاب در بازی آن‌قدر درگیر تمام کردن این چالش‌ها می‌شوید که شاید یک چالش را برای چند روز متوالی تجربه کنید تا بتوانید آن را به پایان برسانید. نکته‌ای که در خیلی از بازی‌های ویدیویی چند سال اخیر وجود ندارد.

در ابتدا توجه کنید که «تتریس افکت» یک بازی ساده نیست؛ این بازی به شما اجازه می‌دهد که درگیر یک چالش بسیار دشوار شوید و در عین حال از آن نهایت لذت را ببرید. با این که بعضی اوقات در سطح ۱۳ حس می‌کنید که سرعت بازی بسیار بی‌منطق است اما در عین حال از پس‌زمینه جذاب بازی کماکان لذت می‌برید. این پس‌زمینه به قدری حائز اهمیت است که بخشی که برای خود گیمپلی تتریس در نظر گرفته شده، یک بخش کوچک در میانه نمایشگر است که بعضی اوقات و به خصوص وقتی به لاین‌های آخر می‌رسید، محو پس‌زمینه شلوغ می‌شود. پس‌زمینه با این که شاید موضوع بزرگی در خیلی از بازی‌های ویدیویی نباشد اما در تتریس افکت به یکی از ارکان‌های اصلی گیمپلی بازی بدل می‌شود و بعد از تجربه چند ساعتی بازی حس می‌کنید که پس‌زمینه این بازی دقیقا جزئی از گیمپلی آن است.

بازی ترکیبی دلپذیر از تصویر و صداست که با این تلفیق، هنگامی که شما در بازی تصمیمی می‌گیرید، یا شکل خود را میچرخانید یا به پایین آمدن آن سرعت می‌دهید، یک سری صدای از پیش تعیین شده با موسیقی پس زمینه Synchopate می‌شود که حقیقتا به شدت دلنواز است و این موضوع وقتی به وضوح احساس می‌شود که بازی سرعت بیشتری به خود گرفته است و تصمیم‌گیری‌های شما نیز سرعت بیشتری به خود می‌گیرد. تنوع تلفیق تصویر و صدا در تمامی مراحل بازی وجود دارد و سازندگان سعی کرده‌اند از هر سبک و نوع موسیقی در بازی خود جای دهند؛ حتی سبک‌های فولک و محلی که در یکی از مراحل بازی حقیقتامن را شگفت‌زده کرد. با توجه به سبک موسیقی هر بازی، پس‌زمینه بازی هم دستخوش تغییرات خود می‌شوند؛‌ به عنوان مثال اگر از موسیقی الکترونیک در یک مرحله استفاده شود، برای پس‌زمینه هم از تصویری با تم استیم‌پانکی استفاده می‌شود که حقیقتا خارق‌العاده است. برای موسیقی‌های راک تصویر کمی تیره‌تر از گذشته است و هر چقدر که موسیقی‌ها حالت خشن و سریع‌تری پیدا کنند، متوجه خواهید شد که مراحل بازی به مراتب نسبت به دیگر مراحل بازی سخت‌تر است.

برای این که بازی از جذابیت بالاتری برخوردار باشد یک سری المان‌های خاص به بازی اضافه شده است که پیشتر در تتریس‌های قبلی شاهد آن نبوده‌ایم. به عنوان مثال المان Zone که در مواقعی که احساس می‌کنید دارید بازی خود را پس از ترکاندن چندین لاین می‌بازید، با استفاده از Zone می‌توانید زمان را برای مدتی نگه‌دارید و از سرعت حرکت اجسام بکاهید و برای مدتی کوتاه تصمیماتی بگیرید که بتواند راه شما را برای ادامه بازی آسان‌تر کند. همچنین شما می‌توانید شکلی که در دستتان است را عوض کنید؛ وقتی شکلی به شما داده می‌شود در کنار صفحه می‌توانید ببینید که شکل بعدی که به شما داده می‌شود چیست! با تعویض به اشکال بعدی خود نیز می‌توانید راه آسان تری برای ادامه بازی انتخاب کنید.

یکی از بهترین کلک‌هایی که سازندگان برای بازی استفاده کرده‌اند این است که بهترین موسیقی‌های بازی در مراحلی اتفاق می‌افتد که بسیار سخت هستند! بعد از چندین بار شنیدن این موسیقی‌‌ها درگیر ضرب‌ها و زیبایی آن می‌شوید و بعضی اوقات از موسیقی‌هایی لذت می‌برید که پیشتر هیچگاه از این سبک خوشتان نیامده بود. هر چه بازی را به سمت جلو پیش می‌برید و سرعت بازی بیشتر می‌شود، درگیری آوای بازی با بقیه المان‌ها همچون گیمپلی و جلوه‌های بصری بازی بیشتر می‌شود که این موضوع باعث می‌شود که موسیقی بازی را یکی از دو المان اصلی بازی نام ببریم.

همین تلفیقات دوست داشتنی باعث می‌شود که وقتی درگیر تتریس افکت می‌شوید، خیلی سخت از جلوی نمایشگر بلند شوید و به بقیه کار‌های روزمره بپردازید. همان کرمی که پیشتر راجع بهش صحبت کردیم. گاهی ممکن است ساعت‌ها پای مرحله‌ای بگذارید که اعصابتان را بهم ریخته است اما می‌خواهید هر طور که شده هر ۳۹ لاین را منفجر کنید و بتوانید از خود متشکر باشید که در چند ساعت اخیر چیزی برای ارائه در این بازی داشتید! اما به همین راحتی نیست. از ویژگی‌های مهم گیمپلی بازی این است که بازی هیچ الگوریتم و ضرباهنگ خاصی ندارد و ممکن است ناگهان سرعت بازی ۱۰ درجه بالاتر برود! البته بعد از چند دست بازی کردن مراحل ممکن است بتوانید حفظ کنید که چه زمانی چه اتفاقی می‌افتد اما این موضوع که الگوریتم اشکال داخل بازی هیچ منطقی ندارد، می‌تواند باز هم شما را بسیار اذیت کند. همچنین بازی از سیستم متالولینگ استفاده می‌کند که هر چقدر شما پیشرفت بهتری در بازی داشته باشید، بازی برای شما سخت‌تر پیش خواهد رفت. پس اگر دوست دارید تجربه راحت‌تری در طول بازی داشته باشید، بهتره که کمی نوب بازی درآورید!

بعضی اوقات از استفاده‌هایی که سازندگان از Unreal Engine 4 می‌کنند حیرت زده می‌شوم. این بازی نیز به زیبایی و تبحر خاصی توسط این موتور گرافیکی ساخته شده است که در عین روان بودن، حس 8 بیتی بودن تترومینوها را به خوبی انتقال می‌دهد. اتفاق جالبی که برای خودم افتاد این بود که وقتی داشتم بازی را تجربه می‌کردم دو فرد دیگری که در کنارم بودند، ناگزیر در حال تماشای بازی بودند؛ در حالی که خودشان درگیر کارهای متفاوتی بودند، اما جلوه‌های بصری بازی به قدری گیرا و جذاب است که نه تنها خودتان بلکه اطرافیانتان هم تا ساعت‌ها می توانند از تماشای آن لذت ببرند. در کنار جلوه‌های بصری، موسیقی بازیست که به شدت گوش نوازی می‌کند و اعتبار این موضوع را به نوبورو موتاه می‌دهیم که پیشتر نیز با تتسویا میزوگوچی برای عنوان Rez Infinite  که اتفاقا این عنوان نیز برای PSVR منتشر شده بود، همکاری کرده بود.

رقص تترومینوها

موضوع جالبی که باعث می‌شود این عنوان با تمام بازی‌های پازلی و تتریس-محور تفاوت داشته باشد، مودهای مختلف بازیست که برای من کاملا غیرمنتظره بود. مودهای بازی آنقدر متنوع هستند که ارزش تکرار بازی بسیار بیشتر از قبل می‌شود و اگر اعصاب بازی کردن یک سری از مودهای بسیار تخیلی را داشته باشید، بدون شک می‌توانید تا چندصدساعت به تجربه تتریس افکت مشغول شوید.

سرسام‌آور ترین مود بازی، شما را مجبور می‌کند که در سریع ترین زمان ممکن ردیف‌ها را بترکانید و گرنه امتیاز آن را از دست می‌دهید که باید اشاره کنم ممکن است کنترلر خود را به خاطر این مود از دست بدهید؛ پس اگر به اعصاب خود مسلط نیستید، به هیچ وجه تجربه این مود به شما توصیه نمی‌شود. شاید باورش سخت باشد اما در مسابقات جهانی تتریس که برای اولین بار تتریس افکت توسط گیمرهای حرفه‌ای تتریس بازی شد، خیلی‌ها از این مود عصبی شدند و چندین کنترلر در میان سالن شکست!

مودهای خیلی زیادی در بازی وجود دارد که نمیتوان همه آن‌ها را نام برد اما مود لذت بخش دیگری که در بازی وجود دارد، مودیست که بازی را به حالت تتریس کلاسیک در می‌آورد و در آن مدام الگوریتم ردیف‌ها را به هم می‌ریزد و شما را مجبور می‌کند که دوباره برنامه خود را تغییر دهید. هر چند این مود سرعت بالایی ندارد، اما اعصاب خردی آن کمتر از مودهای دیگر نیست! این فقط بخش‌های از مودهای زیاد این بازی است و سازندگان با انتشار محتوای اضافه و آپدیت‌ها مودهای بازی را بیشتر کردند و چالش‌های مدت‌دار خیلی جذابی در این بازی حضور داشتند که بعد از مدتی، به عنوان مودهای ثابت در بازی قرار گرفتند و باید اعتراف کرد که هر کدام جذابیت خاص خودشان را دارند.

شاید خیلی‌ها از این موضوع بی‌اطلاعند اما «تتریس افکت» نام یک بیماریست! تتسویا میزوگوچی در مصاحبه‌ای گفته است که “تتریس افکت” نام یک بیماریست که به «سندروم تتریس» هم یاد می‌شود. این بیماری به کسانی تعلق دارند که همش به دنبال پر کردن جاهای خالی با اشکال هندسی مختلف هستند و چون این ایده ابتدا در بازی «تتریس» پیاده‌سازی شده است، این بیماری “سندروم تتریس” نام‌گذاری شده است.

می‌توانید توضیح کامل را در سطح اینترنت مطالعه کنید اما به صورت خلاصه، این بیماری مربوط به وسواس بیش از حد بیمار به اشکال هندسی، الگوها و فضاهای خالیست که با توجه به نظرسنجی‌های خیلی از کسانی که دچار این بیماری شده‌اند، کسانی هستند که در انبارهای پر از جعبه و فضاهای خالی کار می‌کنند و سال‌های زیادی مشغول این کار می‌شوند!

سندرومی لذت‌بخش

همیشه موسیقی و صداگذاری جایگاه ویژه‌ای در بازی‌های ویدئویی داشته است و حتی یک سری بازی‌ها بر اساس المان‌های ضرب موسیقی ساخته شده‌اند که شاید هوشمندانه‌ترین این بازی‌ها «تتریس افکت» باشد. سازنده Rez Infinite این‌بار بعد از چند سال غیبت با عنوان جدیدش بازگشته است تا یک پرونده و اثر قدیمی را با تلفیقی دلچسب با موسیقی بازتعریف کند.

اولین چیزی که در «تتریس افکت» نظرم را به خود جلب کرد، طراحی مراحل آن بود. همه چیز در بازی به قدری عجیب و جدید است که هر مرحله و بخشش برایم تفاوت داشت. استفاده از یک تم و پس‌زمینه متفاوت در هر مرحله که هر کدام بازگو کننده فرهنگ‌های مختلف است، موضوعی بود که نمونه‌اش را در هیچ بازی دیگری ندیده بودم. استفاده از موزیک‌های مختلف در هر سبک و سیاقی که همگی آن‌ها در بالاترین کیفیت خودش قرار دارد، از جمله المان‌هاییست که فقط در «تتریس افکت» یافت می‌شود.

بازی بسیار سخت است. حتی درجه سختی معمولی آن نیز چالش‌برانگیز است و بسیار برایم هیجان‌انگیز است که بازی «تتریس» که یک زمانی در کودکی‌ام برایم آب خوردن و آسان بود، چگونه می‌تواند انقدر چالش‌برانگیز و سخت باشد. مدل سختی بازی به شکلی است که حتی اگر صد بار شکست بخورید، باز هم راغب به تمام کردن مرحله هستید و اینجاست که سوزش چشم و حرص خوردن‌ها به میان می‌آید و این موضوع را تنها در تجربه بازی‌های «فرام سافتور» با آن دنیای بزرگ و تنوع دشمنانش حس کرده بودم. اما در «تتریس افکت»، این موضوع تنها با یک خط از مربع‌ها و تعدادی اشکال هندسی راحت ممکن شده است.

بازی فقط یک تتریس ساده نیست که با حل کردن آن خوشحال شوید و سراغ مرحله‌های بعدی بروید. بازی پر از مودها و رویدادهای نوآورانه و مختلف است که چندصدساعت می‌تواند وقت را پر از سرگرمی و البته چشمان سوزان و حرص خوردن بکند. راستش را بخواهید همین حرص خوردن‌های همراه با خنده عصبی است که «تتریس افکت» را دوست داشتنی می‌کند. اگر بخواهم مثال درست‌تری بزنم حسی که از تجربه «تتریس افکت» گرفتم شبیه به همان حسی بود که بعد از تجربه Flappy Bird به دست آوردم. اعصاب خورد اما همچنان مشتاق برای تجربه و اتمام مرحله!

یکی از مودهایی که کاملا می‌تواند در عین حال سرگرم‌کننده و اعصاب خردکن باشد، مود خط‌های بی‌نهایت است که هیچ محدودیت زمان و خالی کردن لاینی نیست و فقط باید تا جایی که می‌توانید این لاین‌ها را خالی کنید. تغییر پس‌زمینه و تم مرحله با پیشروی و پخش شدن موسیقی‌های مختلف و البته بالارفتن سرعت حرکت «تترونیوم»ها همگی دست به دست هم داده‌آند تا یک مود سرگرم‌کننده را رقم بزنند که در هفته چند بار بازی را اجرا و این مود را بازی کنم.

تجربه واقعیت مجازی «تتریس افکت» کاملا متفاوت از تجربه سه بعدی آن است. جذابیت قرارگیری در دنیای تتریس و دقت در چینش تترونیوم‌ها به قدری بالاست که ساعت‌ها خود را غرق در این بازی می‌کنید و چالش واقعی بازی در واقعیت مجازی رنگ جدی‌تری به خود می‌گیرد که تمرکز و جنبش بیشتری را می‌طلبد. هم‌چنین طراحی مراحل در حالت واقعیت مجازی متفاوت‌تر از حالت سه بعدی است. انیمیشن‌هایی که در پس‌زمینه استفاده می‌شود بسیار پررنگ‌تر و جذاب‌تر است و اگر به محیط‌های شلوغ حساسیت دارید، توصیه می‌کنم به هیچ وجه در حالت واقعیت مجازی، «تتریس افکت» را تجربه نکنید.

اگر به جذابیت‌های بصری بازگردیم، باید اعتراف کنم که رابط کاربری بازی کامل‌ترین نمونه در بین بازی‌های پازل است. صفحه بازی هر چقدر هم که بزرگ باشد، تنها وسط صفحه است که نهایت تمرکز را می‌طلبد و بدون این که خودتان متوجه شوید، محیط اطراف بورد تتریس کار خود را رنگ‌بندی و انیمشین‌ها انجام می‌دهند. نکته جالب وقتی است که وقتی در ابتدا مرحله را آغاز می‌کنید انیمیشن‌ها هیچ تحرک خاصی ندارند و پس‌زمینه رنگ‌بندی جیغی ندارد اما بعد از بالا رفتن سطح مرحله و سرعت بازی، وقتی که به اطراف توجه می‌کنید متوجه می‌شوید که پشت بورد تتریس دیوانه‌خانه‌ای به راه افتاده است و همه انیمیشن‌ها به زیبایی دست به دست هم داده‌اند تا یک صحنه خارق‌العاده را رقم بزنند.

قابلیت Zone یکی از هوشمندانه‌ترین راه‌ها برای آوردن حالت آلتیمت به یک بازی پازل است. طی این قابلیت اگر چند خط را پشت یکدیگر نابود کنید به یک مهارت ویژه دست پیدا می‌کنید و می‌توانید با نابود کردن یک خط، چند خط مجاور را نیز نابود کنید. سرعت حرکت تترونیوم‌ها کمتر می‌شود. هر چند مدت زمان این مهارت کم است اما اگر بدانید که چگونه از آن استفاده کنید، می‌توانید حدود ۱۰ خط را طی این چند ثانیه نابود کنید.

اثر تتریس

بازی «تتریس افکت» از آن دسته عناوینی است که به هیچ وجه نمی‌توان از دست داد و متاسفانه یکی از دست‌کم‌گرفته شده ترین بازی‌های نسل هشتم هم بازی «تتریس افکت» است. با این که خیلی از جوایز را به دست آورد اما خیلی‌ها خصوصا در ایران با این بازی آشنایی ندارند و نمی‌دانند که با چه تجربه ناب و لذت‌بخشی رو به رو هستند. اگر PSVR دارید، به هیچ وجه این عنوان جذاب را از دست ندهید؛ هر چند که تجربه سه بعدی آن نیز بسیار جذاب است. تتریس افکت، یکی از بهترین تجربه‌های ممکن در سبک بازی‌های پازلی برای من بود و پیشنهاد می‌کنم که به هیچ وجه تجربه این عنوان را از دست ندهید، هر چند که جای خالی بخش چندنفره در بازی، به خصوص در بخش تتریس سرعتی و رکورد امتیازی احساس می‌شود، اما با این حال تتریس افکت چند صد ساعت سرگرمی را با خود به همراه دارد و از جذابیت آن لحظه‌ای کم نمی‌شود.